شگفتی های قلب
دست خود را روی قلبتان بگذارید. آیا دستتان را روی سمت چپ سینه قرار دادید؟ بیشتر مردم چنین میکنند. واقعیت اینست که قلب تقریبا در وسط قفسه سینه و در میان ششها واقع شده است، اما طوری قرار گرفته که بخشی از آن، تماس اندکی با سمت چپ سینه دارد. به همین دلیل به نظر میرسد قلب در سمت چپ سینه جای گرفته است.
• دستتان را مشت کنید. اگر کودک هستید، قلب شما تقریبا به همین اندازه است. ولی اگر بزرگسال باشید، اندازه قلب شما حدودا دو برابر مشتتان خواهد بود.
• قلب در حدود 100000 مرتبه در روز و تقریبا 35 میلیون بار در سال میتپد. به طور میانگین، قلب یک انسان در طول عمر او بیش از 2.5 میلیارد بار منقبض میشود.
• نیرویی که قلب در هر تپش ایجاد میکند مساوی نیرویی است که بایستی برای زدن یک ضربه محکم در بازی تنیس صرف کنید. ماهیچه های قلب همواره به شدت کار میکنند. میزان فعالیت آنها تقریبا دو برابر میزان فعالیت ماهیچه های پای فردی است که با قدم های کوتاه میدود.
• اگر انگشتان خود را روی مچ یا رگ گردنتان قرار دهید، میتوانید نبضتان را احساس کنید. نبض کودکان بین 90 تا 120 بار در دقیقه و نبض بزرگسالان تقریبا 72 بار در دقیقه میزند.
• قطر آئورت- که بزرگترین سرخرگ بدن میباشد - تقریبا با قطر یک شلنگ کوچک یکسان است. در مقابل، مویرگها به حدی کوچکند که باید ده عدد از آنها را در کنار هم قرار دهید تا ضخامت آنها با موی انسان برابر شود.
• در بدن شما تقریبا 5.6 لیتر خون جریان دارد. این خون در هر دقیقه سه دور از کل بدن میگذرد. خون در یک روز مسافتی در حدود 19000 کیلومتر را طی میکند و این فاصله چهار برابر طول کشور آمریکا (از اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام) است.
• قلب به طور متوسط یک میلیون بشکه خون را در کل عمر پمپ میکند. این حجم معادل ظرفیت سه تانکر عظیم نفتی است.;}
سلولهای خونی در مغز استخوان ساخته میشوند. مغز استخوان ماده ای ژله ای است که بخش عمده ای از آن را چربی، خون و سلولهای مادر تشکیل میدهد.همین سلول های مادر هستند که سلول های خونی مختلف را تولیدمیکنند. در کودکی، تعداد زیادی از مغز استخوانها قادر به خون سازی میباشند، اما در بزرگسالی، این کار فقط در برخی استخوان ها، مثلا مهره ها، دندهها و لگن صورت میگیرد. مغز استخوانی که در کار خون سازی شرکت دارد، "مغز قرمز استخوان" نامیده میشود. اگر مغز استخوان در کار خون سازی دخالتی نداشته باشد، "مغز زرد استخوان" نام میگیرد. تمامی سلولهای خونی از یک نوع سلول مادر به وجود میآیند که قابلیت تبدیل شدن به همه انواع سلولها را داراست.
سلول های تولید شده در مغز استخوان به تدریجبه رگهای خونی گذرنده از درون استخوان نفوذ میکنند و از آنجا وارد جریانخون میشوند. طول عمر سلول های متفاوت، مختلف است. گلبولهای قرمز در حدود 120 روز عمر میکنند، اما پلاکتها فقط 10 روز زنده میمانند. گلبولهایسفید ممکن است از چند روز تا چند سال زندگی کنند. |
رگهای خونی
خون از طریق رگها به تمام نقاط بدن میرسد. رگها لوله های منعطفی هستند که به لوله های کوچک و کوچکتر تقسیم میشوند. ما در بدن خود سه نوع رگ مختلف داریم: سیاهرگ، مویرگ و سرخرگ. سرخرگ به رگهایی گفته میشود که خون را از قلب دور میکنند. خون از بطن چپ قلب وارد سرخرگی به نام "آئورت" میشود. پس از آن، آئورت به سرخرگهای کوچک تر منشعب میشود که آنها نیز به همین ترتیب به چند رگ کوچکتر از خود متصل هستند. سرخرگها پهن و ضخیم هستند، چون باید بتوانند فشار بالای خون را که در اثر حرکت قلب ایجاد میشود، تحمل کنند. دیواره سرخرگ از سه لایه تشکیل شده است: لایه خارجی ضخیم، لایه میانی ماهیچه ای و یک لایه هموار داخلی که خون میتواند به سادگی درون آن جریان پیدا کند. ماهیچه های لایه میانی با حرکات خود، به جریان یافتن خون کمک میکنند. این حرکت همان چیزی است که نبض را به وجود میآورد. |
||
خون از سرخرگها به درون مویرگها جاری میشود. مویرگها رگهایی هستند که قطر آنها به اندازه قطر یک سلول است. دیواره این رگها از یک سری سلول مسطح تشکیل شده و به حدی نازک است که اکسیژن و دی اکسیدکربن به راحتی از آن عبور میکند. گلبول های قرمز اکسیژن خود را در مویرگ آزاد میکنند. اکسیژن از جداره مویرگ رد میشود و به سلولهای بافت مجاور میرسد. سلولها نیز مواد زاید خود، از جمله دی اکسیدکربن، را آزاد میکنند. این مواد هم به درون مویرگ وارد میشوند. مویرگها به هم میپیوندند و به رگهای بزرگتری میریزند. بالاخره خون وارد سیاهرگها میشود. |